İslam hukukunda işçi, ecir-i has ve ecir-i müşterek adı altında iki ayrı kategori içinde değerlendirilir.
Ecir-i has, özel işçi diye Türkçemize aktarılabilir. Bu herhangi bir kişi ya da kuruma, zamanına, mesela; 8 saatini satan insan demektir. Özel işçi, bu 8 saatlik zamanını iş sahibine hasretmek zorundadır. İşçi bu süre zarfında kendisine hiç bir işi yaptırılmasa dahi, anlaşmaya konu olan ücreti almaya hak kazanır.
Ecir-i müşterek ise, halk arasında götürü denilen, parça başına iş yapan işçi demektir. Mesela; Sipariş usulüne göre elbise diken terzi, ayakkabı yapan ayakkabıcı, TV tamircileri ve benzeri meslek erbabı müşterek işçidir. Buna göre;
Ecir-i has’a gelince; cuma namazı ve vakit namazlarının sadece farzları, hukuk tabiriyle Allah hakkı olduğu için, hiçbir işverenin çalıştırdığı işçisini bu namazları kılmaktan alıkoymaya hakkı yoktur.
Hatta bu iş sözleşmesine konu bile olmuş olsa, bu şarta uyulmak zorunda değildir. Yani bu durumda anlaşma sahih, şart batıldır. Yalnız hemen ifade edelim ki, bahsini ettiğimiz bu husus sadece farz namazları için geçerlidir, nafile namazlar -cinsi ne olursa olsun- bu hükme dahil değildir. Allah hakkı her şeyin önünde gelir.
Haricen Not: Özetle denecek olursa üstte de belirtildiği üzere Allah hakkı her şeyin üzerinde olduğu için işverenin işçisine, cuma namazını ve diğer farz namazlarının edasını ifa etmek için engel olması diye bir şey yoktur. Farz namazlarının da sadece farzlarını kılmakla yükümlüsün.
Diğer sünnetler nafile olarak geçeceği için ve sen de 8 saatlik dilimi işverene sattığın için bu 8 saat içerisinde denk gelen vakit namazlarının sadece farzlarını eda etmekle yükümlüsün. Sünnetleri kılayım, tespih çekeyim, uzun uzadıya dua edeyim dersen bu sefer de iş verenin hakkına tecavüz etmiş bulunacağından kaş yapayım derken göz çıkartmış olursun. Yani sevap kazanayım derken kul hakkına girmiş olursun vesselam. Tabi ki doğrusunu ancak Allah bilir. Haricen not kısmı belirtilen eserde yer almamaktadır.
Kaynak: Akademi Araştırma Heyeti / Bir Müslümanın Yol Haritası / bkz: 371
