Fitre, ramazan ayında fakirlere verilen bir sadaka çeşididir.
Soru: Fitrenin hükmü nedir?
Cevap: Fitre vermek vaciptir.
Fitre, hicretin ikinci yılında, zekattan önce meşru kılınmıştır.
Soru: Fitre kime vaciptir?
Cevap: Fitre borcundan ve temel ihtiyaçlarından başka en az nisap miktarı bir mala sahip olan her Müslümana vaciptir (Şafiilere göre bayram gecesiyle günü kendisiyle aile halkının yiyecekleri ve temel ihtiyaçları dışında fitre miktarı bir mala sahip olan Müslümana fitre vaciptir). Fitre oruç tutana vacip olduğu gibi mazeret nedeniyle tutmayana da vaciptir. Bu nisaptan maksat 200 dirhem (561 gr.) gümüş veya 20 miskal (80.17 gr.) altın veya bunlardan birisinin değerinde para yahut maldır. Bu malın artıcı (Para veya ticaret malı gibi) olması ve üzerinden bir yıl geçmesi şartı aranmaz.
Fitre, ramazan bayramının birinci günü fecrin doğuşundan itibaren vacip olur (Şafii Mezhebine göre fitre bayram gecesi günün batmasıyla vacip olur).
Fecrin doğuşundan önce vefat eden veya fakir düşen veya fecrin doğuşundan sonra dünyaya gelen bir kimseye fitre vacip olmaz. Fakat fecirden sonra ölen bir kimseye fitre vacip olur. Fitre bayramdan önce ve sonra da verilebilir. Efdal olan bayramdan önce verilmesidir(Şafiilere göre bayram günü ödenmezse kazaya kalır. Mazeret olmaksızın fitreyi kazaya bırakmak haramdır).
Kişi, kendisinin ve erginlik çağına gelmemiş çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Fakir olan hanımıyla fakir olan anne ve babasının fitrelerini vermekle yükümlü değildir (Şafii Mezhebine göre kişi fakir olan anne ve babasıyla zengin olsun fakir olsun eşinin fitresini vermekle yükümlüdür).
Soru: Fitre hangi mallardan verilir?
Cevap: Fitre dört cins maldan belli miktarda verilir. Buğdaydan yarım sa’ (1460 gr.) arpa, üzüm ve hurmadan bir sa’ (2920 gr.) verilir(Şafiilere göre buğdaydan da bir sa’ verilir). Bu gıda maddelerinin kendileri verilebileceği gibi, değerleri de verilebilir(Şafiilere göre bu gıda maddelerinin aynını vermek şarttır. Değerleri verilemez). Hangisi fakirin yararına ise onu vermek efdaldir.
Soru: Bir kimse izin almaksızın hanımının veya idaresinde bulunan büyük oğlunun fitresini verebilir mi?
Cevap: Evet, bir kimse hanımının veya idaresinde bulunan büyük oğlunun izni olmaksızın fitresini verebilir (Şafiilere göre kadının zengin olsun fakir olsun fitresi kocasına aittir. Fakat bir kimse; idaresinde bulunsa bile izni olmaksızın büyük oğlunun fitresini veremez).
Zekat kimlere verilirse fitre de onlara verilir. Bir kimse fitresini eşine, ana ve babasına, çocuk ve torunlarına veremez. İmam Ebu Yusuf’a göre fitre zımmiye de verilmez. Fetvaya esas olan da budur(Şafiilere göre de zımmiye fitre verilmez).
Soru: Fakire fitre verilirken fitre olduğunu söylemek gerekir mi?
Cevap: Hayır, kalben fitre olduğuna niyet etmek yeterlidir.
