Kişi Adlarının Dini ve Kültürel Kimlikteki Rolü
Kişi adları sadece kimlik göstergesi değil, aynı zamanda dini ve kültürel değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında da güçlü bir araçtır. Bununla birlikte aynı dine mensup çeşitli milletlerde aynı ismin kullanılması özelliğine çok fazla rastlanmaktadır. Aslında hepsi bir ilahi kaynaktan doğmuş olan Yahudilik, Hristiyanlık ve Müslümanlık dinlerine mensup milletlerde peygamber adlarının ortak olarak kullanıldığı görülmektedir
Ahdi Atik‘te geçen Yakop (Yakup) İslav dillerinde Yokiş, Kopiş biçimleriyle kullanılmaktadır Yine aynı kaynakta bulunan Abraham (İbrahim), Salamon (Süleyman), Samuel (İsmail), Daniel (Danyal), David (Davut) gibi adlar bu üç dine mensup milletlerde yaygın olarak kullanılmaktadır
İslam Ülkelerinde Yaygın Olarak Kullanılan İsimler
Müslüman ülkelerde bu adların yanı sıra Allah’ın sıfatları olan Rahman, Rahim, Rauf gibi adlar, bu sıfatlarla kurulmuş tamlamalarla yapılan Abdülkadir, Abdüssamed, Abdurrahman gibi adlar, Hz. Peygamberimizin ad ve sıfatları (Muhammed, ‘Mehmed’, Mustafa, Ahmet, Mahmud, Resul, Ekrem), dört halifenin adları (Bekir, Ömer, Osman, Ali), Hz. Peygamber (s.a.v)’in torunlarının adları, kadın adı olarak Hz Peygamberimizin eşlerinin, kızlarının ve annesinin adları (Hatice, Ayşe, Fatma, Emine, Zeyneb. Rukiye, Gülsüm) ve birçok sahabe adının orta olarak kullanıldığı görülmektedir.
Dünya tarihinde önemli rol oynamış bütün milletler tarafından tanınan ünle kişilerin adları da ortak olarak kullanılan isimlerdendir. Büyük İskender’in Fransa’da Alexandre, Almanya’da Alexander Macaristan’da Sandor şekilleriyle kullanılması bu özelliğe bir örnek teşkil etmektedir.
İsimlerin Birleştirici ve Kültürel Rolü
İsimlerin birer kültür, tarih göstergesi olmalarının yanında en önemli nitelikleri gösterdikleri kişinin dinini yansıtmalarıdır.
Bu nitelikleri sebebiyle isimler aynı dine mensup milletler arasında birleştirici bir unsur olmaktadır. Ayrıca ilahi dinlere mensup milletlerde de ortak dini ve tarihi geçmişi ortaya koymakta ve birleştirici özelliğini göstermektedir.
İsim Seçiminde Dini Ölçütler
Hz. Peygamber (s.a.v)’in hadis-i şeriflerinde de isimlerin dini hüviyetine değinilmektedir. Bir hadisinde Peygamber Efendimiz şöyle buyurmaktadır “Peygamberin adlarıyla adlandırın. Allah yanında isimlerin en güzeli ve sevileni Abdullah ve Abdurrahman’ dır. En sadık olanı da Haris ve Humam’dır; en çirkin olanı, Harp. Mürre ve Mirre’dir.”
Kaynak: Sümeyra SELÇUK / Aile Rehberi / Yeni Dünya Dergisi / bkz: 68
