Kader, Rıza ve Teslimiyet
Ey salik!
Unutma ki insan çok acelecidir. Düşünüp taşınmadan, ölçüp tartmadan öyle işler yapar ki şaşar kalırsın! İşin evvelini, ahirini hesap etmez; bir an önce müşkülü hal yoluna girsin, hoşnut olmadığı haller hemencecik değişsin ister. Bilmez ki, her şeyin iç yüzünü, en ince ve gizli sırlarını bilen Hak Teala kim bilir o kahrında ne lütuflar ne hayırlar gizlemiştir. Ama acele edersen hem derdine dert katar hem de kahrında gizlediği lütfundan mahrum olursun!”
Her Durumda; Sabır ve Rıza
“Kendi haline bakıp da kederlenme! Çıkmazdayım diye feryat figan eyleme. Her gün bir hale sokar bizi Rabbimiz. Hayat yolunda ne badirelerden geçer yolumuz, ne meşakkat ve sıkıntılar düşer payımıza. Sanırsın ki seni çevreleyen o duvarların ardında öylece kalacaksın. Bazen de sevinç ve neşe dolar içimize. Allah’ın cevelan eden kaderinde kederin yerine mutluluk, sıkıntının yerine ferahlık ve genişlik gelir. Eğer sabreder, her işini hikmetle işleyen Rabbü’l-aleminin takdirine rıza gösterirsen şer gördüğün halin hayır olduğunu anlarsın.”
“Ey salik ille de bu iş şöyle olsun deme! Sen işini güzel eyle, tedbirini al ve tevekkülle bekle işin sonunu. İstediğin gibi sonuçlanmazsa da sakın üzülme, her iş Hak’tandır, O’nun her işi hikmet üzeredir. Senin aklın almasa da O’nun emrine uy ki rızasını kazanasın. Ne diyor Hz. Mevlana, eğer bir şey olmuyorsa ya hakkında hayırlı değildir ya da Cenab-ı Hak sana daha hayırlısını vermeyi murat etmiştir. Sen de haline rıza göster”
Allah dostları der ki, üç şey vardır ki, kul onlarla dünya ve ahiret güzelliklerine kavuşur;
- Belaya sabır,
- Kazaya rıza göstermek ve
- Bolluk halinde şükür ve dua etmek
Cenab-ı Hakk’ın bizim için takdir ettiği her şey hoşumuza gitsin gitmesin hakkımızda hayırlıdır. Eğer razı olursan takdirine O da senden razı olur. Allah dostları bu sebeple tercihte bulunmaz Allah Teala’nın kendileri için uygun gördüğü her neyse ona razı olurlar. Onlar için varlıkta yoklukta, hayat da ölüm de birdir, sıkıntı da ferahlık da, keder de sevinç de aynıdır. Her hallerine şükredip, kahrında hoş lütfun da hoş derler de hâllerinden zerre miskal şikayet etmezler.”
İşte onlar; “sizin hoşlanmadığınız bir şey sizin için hayırlı, sizin hoşlandığınız bir şey de sizin için şerli olabilir (Bakara 216)” ayetinin hikmetine vakıf olmuş, kalpleri sükn ve itminana ermiş kimselerdir.
“Ey salik bu makama ulaşanlar O tabipler tabibinin devasının bazen acı bazen tatlı geldiğini bilirler. Eğer şifa arıyorsan zehri bal misali yudumlamayı da bileceksin
Rıza Makamına Ulaşanların Durumu
“Rabbinden gelen her şeye razı olan Rasul-i Ekrem Efendim, sevinçli bir durumla karşılaştığında “nimetiyle hayırlı şeyleri tamamlayan Allah’a hamdolsun” diyerek şükrünü izhar ederdi. O sıkıntılı durumlarda halinden şikayetçi olmaz ve “her halükarda hamd Allah’adır” diyerek her haline şükür ederdi.
O, kahrın içindeki lütfu görmüş ve O’ndan gelen ne varsa nimet bilerek hamdolsun diyerek rıza makamına erişmişti. İşte hem bolluk hem de darlık zamanlarında Allah’a hamt edenlerin kıyamet gününde cennete ilk çağrılacaklar olduğu müjdesini veriyordu bizlere.
Allah’ın hoşnutluğunu isteyenler önce O’ndan razı olmalılar. Zira Allah’tan rıza duasında bulunanlara, “önce sen Allah’tan razı ol” diye ikazda bulundu Rabia Hatun. Sonra sordular “kul nasıl Allah’tan razı olur” diye, Rabia; “Kulun musibetle sevinmesi, nimetle sevinmesi gibi olduğunda Allah’tan razı olmuş demektir” dedi.”
Müminin her işin Allah’tan geldiğine inanır ve başına gelen her ne ise Allah’ın onda hayır murat ettiği şuuruyla hep şükür halinde olur. İşte bu teslimiyet içinde olan müminler vaki olanda hayır vardır diyerek hep rıza halinde olurlar.
Her haline hamd eden Allah erlerinden biri de büyük alim İmam-ı Azam Ebu Hanife’dir. Hem ilimle hem de ticaretle meşgul olan Ebu Hanife ders verdiği sırada ticaret için seferde olan gemisinin battığı haberini duyunca Elhamdülillah dedi. Ancak bir müddet sonra batan geminin kendi gemisi olmadığını öğrenince yine büyük imamın ağzından elhamdülillah sözü döküldü tereddütsüz. Zira onun kalbinde dünya malının varlığı da yokluğu da müsavi idi çünkü o, Rabbinden gelen her şeye rıza gösteren bir kuldu.
Dua Etmeden Önce Düşünmek
“Ey salik dua etmeden önce düşün! İçinde bulunduğundan halden hoşnut değilsen o hâlin izalesini isteme! Sana isabet eden hal ne ise acele etme, daha iyi olacağını düşündüğün bir hale kalp etmesini isteme Rabbimizden. Nerden biliyorsun belki de içinde bulunduğun hal senin için daha hayırlıdır. Belki de Rabbinin vermesini istediğin şey de hayır yoktur. Belki de Rabbin bununla sana, başka türlü öğrenemeyeceğin bir öğüt verdi. Öyleyse tekrar düşün ve Hayır da şer de Allah’tandır de. O’ndan gelene rıza göster ve lütfun da hoş kahrında hoş diyerek “sen O’ndan razı, O da senden razı olarak Rabbine dön (Fecr 28)”
Kaynak: Dr. Lamia Levent Abul / Diyanet Aylık Dergisi / Ocak / 2017 / bkz: 44-45
