Mü’minun Suresi: Helak Olanlara Çağrı
Azgınlık ve fesat çölünde helak olmuş olan ey ahmaklar topluluğu! Nasıl olur da Biz’e yönelmez ve tazarru ve niyazda bulunmazsınız? Halbuki sizin için o kulağı, o gözleri ve o gönülleri yaratan O’dur.
Her türlü eksiklikten münezzeh olan yüce Allah sizin için kendisiyle nefislerinizi sizin dışınızdaki harici düşmanlardan koruduğunuz duyular yaratan ve yine kendisiyle gönüllerinizi ve sırlarınızı, batıl hayaller ve riya, düşüncesizlik, birçok çeşit karışıklık ve hile ile tahrif edilmiş, geçici, zayıf ve süslü vehimler gibi dâhili düşmanlardan korunmanızı sağlayan kalpler yaratandır. Böyle olmakla beraber Ne da az şükrediyorsunuz! (Mü’minun Suresi 78. ayet) Yani sizden ancak çok azınız müstesna bütün bu nimetlere şükretmezsiniz.
Yaşatan, Öldüren, Geceyi ve Gündüzü Değiştiren
Ve nasıl olur da yüce Allah’ın nimetlerine şükretmezsiniz! Halbuki sizi yeryüzünde yaratıp türeden O’dur. Yani yokluğun gizliliğinden sizi izhar ve icat edip dünya hayatında neslinizi ve nesebinizi yeryüzünde yayan O’dur. Yeryüzünde nimetler içerisinde ve refah içerisinde yaşarsınız.
Ve yüce Allah yeryüzünde size birçok çeşit hoş, güzel rızıklar verir. Ahiret hayatında ise başka birinin değil sırf O’nun huzuruna toplanacaksınız. (Mü’minun Süresi 79. ayet) Zira O’ndan başkası için vücut söz konusu değildir. Ve dolayısıyla tıpkı dalgaların denize döndüğü gibi siz de yalnızca O’na dönersiniz.
Ve nasıl olur da her türlü eksiklikten münezzeh olan yüce Allah’ın huzuruna toplanmazsınız? Çünkü O, yaşatan ve öldürendir; isim ve sıfatlarının gölgelerini uzatmak ve yokluğu yok eden aynalarında onları yaymak suretiyle sizin siluetlerinizi yokluktan çıkarıp izhar edendir. Yine O, sizin siluetlerinizi kahretmek ve onlardaki ilahi isimlere dair olan gölgeleri çekip almak suretiyle öldürendir de.
Hasılı bütünüyle O’nun yaymasının ve çekip almasının, kabzının ve basının sonucu olmak üzere gecenin ve gündüzün uzamak ve kısalmak bakımından yine aydınlık ve karanlık bakımından değişmesi O’nun arzusu ve dilemesi muktezasınca O’nun eseridir
Ey tefekkür ve düşünme üzere yaratılmış olanlar!
Hala aklınızı kullanmaz mısınız? (Mü’minun Süresi 80. ayet) Halen iyice tefekküre dalıp düşünmez misiniz, ta ki Hakkın zuhurunun ve O’nun güzel isimlerinin ve yüce sıfatlarının zuhur yerlerini nasıl izhar ettiğini idrak edesiniz.
Kaynak: Abdülkadir Geylani / Geylani Tefsiri / C: III / bkz: 462-463
