Tebbet Suresi: Ebu Leheb’in Düşmanlığı ve İlahi Kınama
Tebbet (Mesed) Suresi tefsirinde, Ebu Leheb’in hüsrana uğrayışı ve malına güvenerek Resulullah’a düşmanlık etmesi anlatılır. Bu sure, gurur ve kibrin insanı nasıl felakete sürüklediğini gösterir. Ebu Leheb Resulüllah’a türlü çirkinlikler gösterip, mali ve mülküne güvenerek, onun yanındakilere karşı asla layık olmayan taarruzlarda bulunması sebebiyle, tam bir ziyana uğrayan ve ebedi hüsrana maruz kalan cehennemlik nefsi gibi, çirkinlik ateşinde helak olup gitmiştir.
Tebbet Suresinin Nüzul Sebebi
- Resulüllah, “En yakın akrabalarını uyar (Şuara 214)” ayeti inince, Safa tepesinde yüksek bir yere çıktı ve
- “Ey Fihr oğulları! Ey Udey oğulları” diye Kureyşlilere seslendi. Etrafına toplandılar.
- Dedi ki: Size, şu dağın arkasındaki bir düzlükte size karşı toplanmış bir ordu var, desem bana inanır mısınız?
- Dediler ki: Evet, Biz senden doğru sözden başka bir şey görmedik.
- Dedi ki: İyi bilin ki, ben sizi şiddetli bir azaba karşı uyarıcıyım.
- Ebu Leheb alaycı bir tavırla şöyle dedi: Ellerin kurusun ey Muhammed. Bizi bunun için mi topladın?
İşte bunun üzerine, yani onun Hz. Peygamber’i alaya alması, ona hakaret etmeye çalışması sebebiyle bu ayet indi Ve kurudu da (Tebbet Suresi 1. ayet). Bu melun ve haddi aşmış olan adam ve elleri, Allah-u Teala’nın helak etmesi ile öyle bir helak oldu ki…
Malı da, kazancı da onu kurtaramadı (Tebbet Suresi 2. ayet). O güvendiği ve dayandığı, övünüp böbürlendiği malı ve mülkü, çoluğu, çocuğu, akraba ve avanesi kendisini Allah’ın gazabından kurtaramadı.
Ebu Leheb’in ve Karısının Akıbeti
Bedir Savaşının hemen ardından, Ebu Leheb’in kabarcık hastalığından birkaç gün içerisinde öldüğü ve üç gün acı içerisinde kıvrandığı, bakımı için bazı Sudanlıların kiralandığı ve onların kendisini defnettiği söylenir. Bu olayın gerçek olduğu gaybdan gelen haberlerle kesindir. Bu, onun dünyadaki durumudur, ahiretteki durumuna gelince:
O, alevli bir ateşe yaslanacak (Tebbet Suresi 3. ayet). Bu melun adam, o çirkin davranışına mukabil çok çetin bir ateşe girecek. O insanlar arasında dedikodu yayan, fitne ve düşmanlık ateşini körükleyen Karısı ise, cehennem ateşine Odun taşıyıcısıdır (Tebbet Suresi 4. ayet)
O odunları zakkum gibi cehennem ağaçlarından toplayacaktır. “Hammalete’l-hatab” ibaresi “hammaletu’l-hatab” şeklinde merfü olarak da okunabilir.
Bu durumda mana; “onun dünyada fitne ateşini körüklediği dedikoduculuğunun sureti işte bu şekildedir, ondan ayrılmayacaktır” şeklinde olur.
Boynunda da örülmüş bir halat vardır (Tebbet Suresi 5. ayet) Kendisi her ne kadar Kureys’in eşrafindan olsa da boynunda oduncuların taşıdığı bir ip olacaktır; hem kendisinin hem de kocasının.
Kaynak: Abdülkadir Geylani / Geylani Tefsiri / C:VI / bkz: 572-573
