Vahyin yazıldığı malzemeler hakkında orjinal isimleriyle birlikte kısaca şu bilgileri vermek mümkündür;
Kur’an Ayetlerinin İnmediği Başladığı Günlerde Vahyin Yazıldığı Malzemeler: Kağıda benzer kullanışlı malzemelerin yeterli miktarda bulunmadığı zamanlarda kemik, tahta, taş, deri, hurma yaprağı gibi malzemeler vahyin yazımı için kullanılmıştır.
Kaynaklarda yer alan
- Ruk’a-Riba: Deri, varak, dönemin kağıt malzemesi, parşömen veya papirüs yaprağının parçası
- Kırtas: İnce yaprak, sayfa ve kağıt olarak tanımlanır, papirüs olduğu da söylenir
- Rakk: Açılmıı, yayvan hale getirilmiş, uzatılmış yumuşak kağıda benzer yazı malzemesi
- Asib-Usub: Hurma ağacının düz, ince ve yapraksız dalı demektir ve kabuğunun soyulmasıyla elde edilen, geniş tarafı yazı için kullanılan malzeme
- Lahfe-Lihaf: Düzeltilip yontulmuş ince, beyaz yayvan taşlardır.
- Dıl’-Edla: Hayvanların kaburga kemikleridir.
- Ketf-Ektaf: Deve ve koyun gibi hayvanların omuzlarındaki geniş kürek kemikleridir.
- Kutb-Ektab: Develerin sırtına konulan ve semer olarak istihdan edilen tahta
- Edim-Kıtau’l-Edim: Koyun, keçi ve benzeri hayvanların tabaklanmış deri veya deri parçalarıdır, parşömenden daha düşük kalitede, ama daha sağlam bir yazı malzemesidir.
- Azm-Izam: Deve kemikleridir ve yazı malzemesi olarak kullanılırlar.
- Kernafe-Keranif:
- Parşömen-Kırtas-ı Şami: Özenli bir tabaklama işleminden geçirilmiş, cilalanmış, keçi ve koyun derileridir, bunlara kağıt da denir.
- Papirüs-Kırtas-ı Mısri: Mısırlıların M.Ö. 4000’lerde Nil kenarında yetişen papirüs bitkisinden elde ettikleri kağıda benzer yazı malzemesidir.
- Porselen: Kırılmış porselen parçaları
- İpek Muşamba: Balmumuyla işlemden geçirilmiş ipek muşamba parçaları
- Çanak-Çömlek-Kumaş Parçaları: Bu parçalar da yine Arabistan’da kullanılan yazı malzemeleridir.
Hz Ebu Bekir ve Hz Osman dönemlerinde cem ve istinsah edilen mushafların tek farkı olarak şunu söyleyebiliriz:
- Hz Ebu Bekir Kur’an-ı iki kapak arasına toplayarak onun kaybolmasını önlemeyi,
- Hz Osman ise insanları kıraat ihtilaflarından kurtararak onları tek bir Mushaf üzerinde birleştirmeyi hedeflemiştir.
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı / Kur’an’ın Nüzulünün 1400. Yılı Anısına Diyanet İlmi Dergi Kur’an Özel Sayısı / bkz: 157-158-184
