Nefsi tanıyıp ona kızmak Allah’tan utanmayı, Allah’ın verdiği nimetleri çok, kendi ibadet ve taatleri ise az görmeyi, kalp ve dilden benlik izini silmeyi gerektirir.
Korku vera doğurur:
- Korku; vera, Allah’tan yardım dileme ve uzun amel beslememe meyvesini doğurur.
- Allah’a kavuşmaya inanma gücü zühdü doğurur.
- Marifet (Allah’ı tanıma) sevgi, korku ve ümit doğurur.
- Kanaat rıza doğurur.
- Zikir kalbi diriltir.
Kadere iman tevekkül meydana getirir.
- Devamlı Allah’ın isim ve sıfatlarını düşünmek marifet doğurur.
- Vera zühd doğurur.
- Tövbe, Allah sevgisini doğurur.
- Devamlı zikir de tövbeyi doğurur.
- Rıza şükür doğurur.
Kesin karar ve sabır bütün hal ve makamları doğurur.
- İhlas ve doğruluktan her biri diğerini doğurur.
- Marifet, güzel ahlak doğurur.
- Düşünmek kesin kararlılığı doğurur.
- Devamlı Allah’ın kontrolü altında bulunduğu düşüncesine sahip olmak vakit doğurur.
Nefsi öldürmek, ona boyun eğdirmek, nefsin arzu ve isteklerini kırmak kalbin kuvvetli ve diri olmasını sağlar.
Nefsi tanıyıp ona kızmak Allah’tan utanmayı, Allah’ın verdiği nimetleri çok, kendi ibadet ve taatleri ise az görmeyi, kalp ve dilden benlik izini silmeyi gerektirir.
Basiret sahibi olmak yakin doğurur. Görülen ve duyulan belge ve delilleri derinlemesine düşünmek de basireti doğurur.
Bütün bunların özü şu iki noktada toplanmaktadır;
- Kalbini dünya yurdundan ahiret yurduna taşıyıp oraya yerleştirmendir
- Kur’an’ın manaları üzerinde düşünmen, niçin ve hangi maksatla indiğini iyice anlamak ve her ayetten gerekli dersi alıp kalbindeki hastalığı Kur’an ilacı ile tedavi etmendir. Yüce Dosta ulaştıracak en kestirme ve kolay yol budur.
Bu yola giren kimseler, açlık-susuzluk duymaz ve her türlü korkudan emin olurlar. Başka yollarda bulunan afetlerden hiçbiri asla bu yolda bulunmaz.
Bu yolda yolcuları korumak üzere Allah tarafından görevlendirilmiş bekçi ve muhafızlar vardır. Bu yolun kıymetini ancak insanların gittiği yolları tanıyan, o yollardaki bela ve afetleri bilen kimseler anlayabilir
Kaynak: İbn Kayyım El-Cevziyye / Medaricu’s Salikin (Kur’ani Tasavvufun Esasları) / bkz 505-506
