Peygamber Efendimizin Gözünden Çocuklar
Peygamberlerin gönderiliş amaçlarına ve üstlendikleri sorumluluklara bakıldığında; ilahî mesajın ulaştırılmasından tutun da uyarma, müjdeleme, toplumdaki yanlışlıkları ortadan kaldırma, insanlara rehberlik etme, hislerine mağlup insanları memnun etme, nazari kaidelerin yanı sıra pratik değerleri öğretme, hayatlarına yön verme vb… birçok hususta görevler yerine getirdikleri görülecektir.
Peygamberini rehber edinen toplumlar, dünya hayatındaki işlerinde ve yaşantılarında huzuru, sükunu elde etmişler; bunun aksine davranış sergileyen, peygamberini yok sayan, onun rehberliğine kulak vermeyen toplumlar ise helaklerle, yıkımlarla tarih sahnesindeki yerlerini almışlardır. Anlaşılan odur ki Allah, peygamberler göndermek suretiyle insanlara sürekli yardımda bulunmuştur.
Peygamberler silsilesinin son halkası Efendimiz (s.a.v)’in hayatında gerek peygamber, gerekse bir beşer olması açısından bizler/insanlık için sayısız örnekler vardır. Çünkü Kur’an-ı Kerim: “Andolsun ki, Rasulüllah, sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok zikredenler için güzel bir örnektir (Ahzab 21)” ifadesiyle bu gerçeği vurgulamaktadır.
Aynı zamanda insanlar peygambere uymakla, imani noktadaki kararlılıklarının ve Yaratıcı’ya karşı olan sevgilerinin en bariz örneklerini sergileyip O’nun affına ve bağışlamasına talip olmuşlardır: “(Rasulüm!) De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyunuz ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah son derece bağışlayıcı ve esirgeyicidir (Al-i İmran 31)”
Göz Bebeiğimiz Olan Çocuklar ve Yaşanan Buhranlar
Çocuklarımız ve gençlerimiz kuşku yok ki, bizler için vazgeçilmez değerlerdir. Onların çok kıymetli ve değerli olması hayatlarının her aşamasında üzerlerine titrememizi gerektirir. Çünkü nesillerimiz bizler için geleceğimizin teminatı, değerlerimizin mirasçısı ve öngördüğümüz yarınların sahipleridir. Sadece bu saydıklarımız sebebiyle değil, her şeyden önce bir insan olmaları yönüyle de onlara özel bir önem vermemiz gerekir. Hele günümüz dünyasında yaşanan buhranlar, sevgi yoksunluğu içerisinde, zamanımızın tamamını onlara ayırsak yine de yetersiz gelecek gibi görünmektedir.
Çünkü UPSAM (Uluslararası Politik ve Stratejik Araştırmalar Merkezi) tarafından 17 şehir merkezinde yapılan bir araştırma, durumun vahametini ortaya koymaktadır: “Sınav kaygısı, gelecek kaygısı, ailede, okulda şiddet sebebi ile gençler kendilerini anlayacak kişileri bulmakta zorlanmaktadırlar.
- % 72’si sigara içtiğini,
- % 66’sı alkol kullandığını,
- % 26’sı uyuşturucu kullandığını,
- % 65’i bir kere denediğini,
- % 46’sı kendisine zarar verdiğini,
- % 71’i okuldan kaçtığını,
- % 64’ü disiplin cezası aldığını ifade etmektedir.
Bu sayısal durum, çocuklarımız ve gençlerimizin, bizi anlayın, bize ilgi duyun çığlıklarının rakamsal yansımalarıdır.
Her şeyden evvel Hz. Peygamber: Hiçbir çocuk yoktur ki İslam fıtratı üzere doğmuş olmasın sözüyle, sadece dinî kimliği ortaya koymaktan öte, çocukların doğuştan olan masumiyetlerinin ilgi / alaka ile geliştirilmesini ifade etmeye çalışmış olsa gerektir. Bu sebeple sevmek ve sevilmek ihtiyacında olan temiz fıtrata sahip çocuklara; temiz olanla olmayanı, güzel olanla çirkin olanı, doğal olanla yapmacık ve sahte olanı ayırt edebilmeleri için ilgimizi, alakamızı, sevgimizi vermeliyiz.
Çocuklara Karşı Sorumluluklar ve Kareşler Arası Eşitlik
Belirtmiş olduğumuz bu ilgisizlik ve alakasızlıkların aksine, yukarıda ifade ettiğimiz birçok noktada olduğu gibi, Hz. Peygamber’in hayatında çocuklara bakış ve davranışları ile ilgili güzel örnekler mevcuttur. Öncelikle Efendimiz (s.a.v), genellikle, insanlık adına insana bakışta genel prensip ortaya koyarak:
Küçüklerimize acımayan, sevgi-şefkat göstermeyen; büyüklerin hakkını tanımayan, saygı göstermeyen bizden değildir sözüyle zihinleri inşa etmiştir. Sonraki aşamalarda ise bizzat uygulamaları ile ashabına bu düşüncenin örneklerini sergilemiştir. Özellikle torunları Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin’e göstermiş olduğu sevginin örnekleri kaynaklarımızda mevcuttur ki, adeta toplumumuzda çocuklara geleneksel anlamdaki bakışın yanlışlığını ortaya koymaktadır.
İlahi Kelam:
- “Servet ve oğullar (evlatlar), dünya hayatının süsüdür (Kehf 46)”
- “Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi ateşten koruyun (Tahrim 6)”
ifadelerini bildirirken adeta insana: Sahip olduğun değerlerin kıymetini bil ve bunlara karşı sorumluluğunu yerine getir çağrısını yapmaktadır.
Başta anne-baba ve yakınlar olmak üzere çocuklar toplumun elinde birer emanettirler. Bu emanete riayet de onların, beden ve ruh sağlığının geliştirilmesi, iyi bir eğitim ve öğretimden geçirilmesi, ahlaken olgunlaşması, şahsiyet sahibi olarak yetiştirilmesiyle gerçekleştirilecektir.
Gönlümüzü ve ellerimizi Yaratıcımıza açtığımızda: “Rabbimiz! Bize gözümüzü aydınlatacak eşler ve zürriyetler bağışla (Furkan 74)” dua nağmeleri dile getirildiğinde, inancı ve yaşayışıyla iyi, erdemli eşler ve çocuklar hepimizin ortak temennisi ve dileğidir.
Hz. Peygamber’in bizlere öğrettiği en temel prensiplerden biri de kuşkusuz çocuklar arasında eşit davranma hissiyatıdır. Hiçbir suretle evlatlarımızı yetiştirirken, onlara birtakım imkanları sunarken ve onları sahip olduklarımızdan -özellikle mal paylaşımı konusunda- paydaş kılma hususunda bu sözü kulak ardı etmememiz gerekir.
Daha gelişim çağında bu olumsuz duyguyu çocuklarımıza aşıladığımız takdirde, birlikteliğin değil ayrımın tarafı olarak onları yetiştirmiş oluruz ki, uzun soluklu yaşamda bu durum müspet sonuçlar doğurmaz.
Şu çağrıyı hiçbir zaman unutmamalıyız: “Mallarınız ve çocuklarınız ancak birer imtihandır; Allah katında ise büyük bir mükafat vardır (Teğabün 15)”
Çocuklarımıza edep / adap, gerekli olan sevgi, şefkat ve merhamet duygusunu aşılarken ebeveyn ve toplum rehberliğinden onları mahrum bırakmayalım.
Kaynak: Talip Ayar (Haymana Vaizi/Ankara) / Diyanet Aylık Dergisi / Nisan 2010 / bkz: 41-43
